Φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC) http://t.co/vCaEZQEKgT
Η θρομβοπενία δηλαδή ο χαμηλός αριθμός των αιμοπεταλίων στην κύηση είναι συχνή, και συμβαίνει στο 8-10% των κυήσεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στην κύηση και συγκεκριμένα στην αύξηση του όγκου του αίματος, την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και την αύξηση της κάθαρσης των αιμοπεταλίων. Ουσιαστικά όλες οι περιπτώσεις αφορούν: την φυσιολογική θρομβοπενία της κύησης (74%), την προεκλαμψία και το σύνδρομο HELLP (21%), και την αυτοάνοση θρομοβοπενία (immune thrombopenia, ITP) (4%). - Η φυσιολογική θρομβοπενία της κύησης είναι η πιο συχνή από τις θρομβοπενίες στην κύηση, οι περισσότερες είναι ήπιες (100-150.000/μL) και δεν σχετίζεται με καμμία επιπλοκή. Αν και αυτή η θρομβοπενία επιδεινώνεται όσο προχωρά η κύηση σπάνια τα αιμοπετάλια πέφτουν κάτω από 70- 80000/μL και κατά την λοχεία επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα. - Η εργαστηριακή εκτίμηση της θρομβοπενίας στην κύηση πρέπει να περιλαμβάνει επίχρισμα περιφερικού αίματος, γενική αίματος, μέτρηση δικτυοερυθροκυττάρων, τεστ ανοσοσφαιρίνης, ηπατικά ένζυμα, θυροειδικά και αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα, έλεγχο για ερυθηματώδη λύκο, ιογενή έλεγχο, και έλεγχο πήξης του αίματος. Βιοψίες μυελού των οστών σπάνια είναι απαραίτητες. - Η αυτοάνοση θρομοβοπενία (immune thrombopenia, ITP) πρέπει να διερευνηθεί ως πιθανή διάγνωση όταν τα αιμοπετάλια πέσουν κάτω από 80000/μL στην κύηση ή όταν υπάρχει θρομβοπενία από το 1ο τρίμηνο. Η θεραπεία στην αυτοάνοση θρομβοπενία είναι η εξής: Στο 1ο και 2ο τρίμηνο δίνουμε κορτικοστεροϊδή ή ενδοφλέβιες ανοσοσφαιρίνες (IVIG) ειδικά όταν τα νούμερα των αιμοπεταλίων πέφτουν κάτω από 20000 με 30000/μL. Επίσης σε περίπτωση αιμορραγίας ή όταν χρειάζεται να γίνει κάποια χειρουργική επέμβαση όπως η καισαρική τομή. Στο 3ο τρίμηνο δίνουμε την ίδια θεραπεία και ξεκινάει ίσως και νωρίτερα ειδικά αν πέσουν τα αιμοπετάλια πολύ. Αν χρειαστεί να κάνουμε επισκληρίδιο ή καισαρική τομή πρέπει να προηγηθεί μια δόση στεροϊδών ή IVIG ώστε ο αριθμός των αιμοπεταλίων να ανέβει πάνω από 75000/μL. Η νεογνική θρομβοπενία είναι σπάνια, και όταν συμβαίνει τα αιμοπετάλια δεν πέφτουν κάτω από 50000/μL. Ενδοκράνια αιμορραγία ως επιπλοκή μπορεί να συμβεί σε ποσοστό 1%. Σε ανθεκτική στα φάρμακα αυτοάνοση θρομβοπενία ITP, μπορεί να χρειαστεί εώς και σπληνεκτομή. Επίσης μπορεί να δοθεί αζαθειοπρίνη και αντι- D ανοσοσφαιρίνη ή rituximab. - Προεκλαμψία ή σύνδρομο HELLP. Το 20 με 50% των γυναικών με προεκλαμψία μπορεί να παρουσιάσει θρομβοπενία και λιγότερο από το 5% των γυναικών με προεκλαμψία θα παρουσιάσουν σοβαρή <50000/μL θρομβοπενία έτσι ώστε σπάνια να χρειάζεται μετάγγιση αιμοπεταλίων. Ο ακριβής μηχανισμός που δημιουργείται η θρομβοπενία στην προεκλαμψία παραμένει άγνωστος. Το σύνδρομο HELLP συμβαίνει στο 10% των γυναικών και χαρακτηρίζεται από αιμόλυση (Hemolysis), υψηλά ηπατικά ένζυμα (Elevated Liver enzymes) και χαμηλά αιμοπετάλια (Low platelets) κάτω από 100000/μL, από όπου προήλθε και ο όρος HELLP. Η οριστική θεραπεία ειναι βέβαια ο τοκετός. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται προ τοκετού τα κορτικοστεροειδή αλλά δεν εχει αποδειχθεί ότι βοηθούν με σιγουριά στην βελτίωση της θρομβοπενίας. Το 20 % των περιπτώσεων HELLP μπορεί να έχουν συμπτώματα και σοβαρή θρομβοπενία ως και την 4η μέρα λοχείας. – Η κύηση μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο Θρομβωτικής Θρομβοπενικής Πορφύρας (TTP), ειδικά στο τρίτο τρίμηνο της κύησης. Εκεί πρέπει να γίνει επειγόντως πλασμαφαίρεση και τοκετός γιατί η κατάσταση μπορεί να επιπλακεί με διάχυτη μικροαγγειακή θρόμβωση που οδηγεί σε σοβαρές νευρολογικές και νεφρικές βλάβες. Είναι δύσκολη η διαφορική διάγνωση μεταξύ TTP, HELLP και AFLP (λιπώδες ήπαρ της κύησης). Ενα υψηλός τίτλος ηπατικών ενζύμων LDH και AST, μπορεί να βοηθήσει στον διαχωρισμό TTP από HELLP, και επίσης η πλασμαφαίρεση σύμφωνα με κάποιες μελέτες βοηθά στην βελτίωση HELLP και AFLP.
Νέα μέθοδος μη επεμβατικού προγεννητικού ελέγχου! Με μια απλή αιμοληψία 7 με 10 ml από το αίμα της μητέρας αναλύεται το δείγμα και σε 8 με 10 ημέρες έχουμε αποτέλεσμα για τις τρισωμίες 21, 18, 13 και για ανωμαλίες του φύλου Χ, XXX, XXY, XYY του εμβρύου. Ευχόμαστε το τέστ να μπορεί να ανιχνεύει στο μέλλον και άλλες παθήσεις ώστε να μην υποβάλλουμε τις μέλλουσες μαμάδες που έχουν ένδειξη, σε επεμβατικές μεθόδους όπως η λήψη τροφοβλάστης ή η αμνιοπαρακέντηση. To test βασίζεται στην ανίχνευση εμβρυϊκού DNA στο μητρικό αίμα. Συγκεκριμένα το τέστ ανιχνεύει: T21 (Down syndrome) T18 (Edwards syndrome) T13 (Patau syndrome) Monosomy X (MX, Turner syndrome) XXX (Trisomy X) XXY (Klinefelter syndrome) XYY (Jacob’s syndrome) Στο Ιασώ σε συνεργασία με Verinata health USA.
Τι είναι το ρομποτικό χειρουργικό σύστημα daVinci; Το σύστημαDaVinci έχει λάβει έγκριση από το FDA για μεγάλο εύρος χειρουργικών επεμβάσεων που όπως η ριζική προστατεκτομή για καρκίνο προστάτου, η υστερεκτομή ή και η αποκατάσταση μιτροειδούς καρδιακής βαλβίδας και χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 800 νοσοκομεία σε Αμερική και Ευρώπη. Το 2001, ο καθηγητής J.Marescaux πραγματοποίησε χολοκυστεκτομή σε μία ασθενή στο Στρασβούργο της Γαλλίας ενώ ο ίδιος βρισκόταν στη Νέα Υόρκη (επέμβαση Lindberg), αλλά δεν έγινε ευρέως γνωστή λόγω της σύμπτωσης του γεγονότος με την πτώση των δίδυμων πύργων. Το χειρουργικό σύστημα DaVinci αποτελείται από την κονσόλα του χειρουργού, από τον ρομποτικό πύργο στον οποίο στηρίζονται τέσσερις ρομποτικοί βραχίονες και από ένα σύστημα τρισδιάστατης απεικόνισης και υψηλής ευκρίνειας. Χειρουργικά εργαλεία με αρθρώσεις τοποθετούνται πάνω στους βραχίονες. Κατά την επέμβαση ο χειρουργός βρίσκεται μπροστά στη κονσόλα απ’ όπου βλέπει μέσα στο εσωτερικό του ασθενούς από ειδικές οθόνες και πραγματοποιεί την επέμβαση κινώντας μοχλούς που μοιάζουν με joystick. Το ρομποτικό σύστημα, μέσω ψηφιακής επεξεργασίας, προσφέρει ακριβέστερη, τρισδιάστατη και μεγεθυμένη εικόνα στο χειρουργό. Οι εντολές που δίνει ο χειρουργός μέσω των μοχλών μεταφέρονται ψηφιακά στους αρθρωτούς χειρουργικούς βραχίονες του ρομπότ, οι οποίοι εκτελούν τις κινήσεις αυτές στο χειρουργικό πεδίο. Οι κινήσεις που εκτελεί ο χειρουργός στην κονσόλα επαναλαμβάνονται σε πραγματικό χρόνο στο εσωτερικό του ασθενούς και φιλτράρονται ώστε να απαλείφεται ο φυσιολογικός τρόμος των χεριών. Το ρομπότ δεν έχει καμία αυτονομία, πρόκειται για μία τηλεχειρουργική μέθοδο και ο χειρουργός συντονίζει και εκτελεί τις κινήσεις των ρομποτικών βραχίονων. Πλεονεκτήματα Ρομποτικής Χειρουργικής Η ελάχιστα τραυματική χειρουργική (minimally invasive surgery) έχει επικρατήσει σήμερα ως η πλέον σύγχρονη φιλοσοφία στις περισσότερες χειρουργικές ειδικότητες και τεκμηριώνεται βιβλιογραφικά για τις περισσότερες από αυτές. Τα τελευταία 30 χρόνια η ελάχιστα τραυματική χειρουργική εφαρμόζεται επιτυχώς και στη γενική χειρουργική με τη μορφή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί εξέλιξη της συμβατικής λαπαροσκόπησης κυρίως διότι στοχεύει στο να ξεπεραστούν ορισμένοι από τους περιορισμούς των λαπαροσκοπικών τεχνικών. Το πλεονέκτημα της ρομποτικής χειρουργικής έγκειται κυρίως στην υψηλή ακρίβεια και το μικρό μέγεθος των εργαλείων, τη δυνατότητα αρθρωτών κινήσεων που μιμούνται τον ανθρώπινο καρπό και τη τρισδιάστατη, στερεοσκοπική απεικόνιση του εγχειρητικού πεδίου. Διατηρώντας όλα τα πλεονεκτήματα μιας ελάχιστα τραυματικής μεθόδου η ρομποτική προσφέρει μικρότερη καταπόνηση και γρηγορότερη ανάρρωση, λιγότερες διεγχειρητικές απώλειες αίματος, ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου, ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα (διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος), μικρότερα ποσοστά μετεγχειρητικών συμφύσεων, λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, μικρότερη διάρκεια νοσηλείας και ταχεία επάνοδο στην εργασία. Επίσης η ρομποτική χειρουργική προσφέρει πλεονεκτήματα και για τον χειρουργό όπως πιο εργονομική θέση, αίσθηση ‘ανοικτής χειρουργικής’ για τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού, σταθερή εικόνα μέσω κάμερας, ελάχιστη παρέμβαση στο σώμα του ασθενούς, τοποθέτηση ραμμάτων με μεγάλη ευκολία και απόλυτη ακρίβεια στο εσωτερικό του σώματος, ευκολότερη εκμάθηση λαπαροσκοπικών σύνθετων επεμβάσεων και ελαχιστοποίηση φυσικής κόπωσης. Η ρομποτική χειρουργική βρίσκει εφαρμογή σε πολλές ειδικότητες της χειρουργικής, όπως τη γενική χειρουργική, την γυναικολογία, κλπ. Ρομποτικά στην γυναικολογία μπορούν να γίνουν: Κύστεις ωοθήκης Υδροσάλπιγγα Εξωμήτριος κύηση Ινομυώματα Ενδομητρίωση Αφαίρεση μήτρας-Ολική ή μερική υστερεκτομή Λύση συμφύσεων μεταξύ μήτρας-σαλπίγγων-ωοθηκών-εντέρου Ουρογυναικολογικά χειρουργεία Κακοήθεις όγκοι της μήτρας και του τραχήλου Γενικά η ρομποτική σαν ένα σκέλος της ενδοσκοπικής χειρουργικής είναι μία εντυπωσιακή μέθοδος που στο μέλλον μας επιφυλάσει εκπλήξεις.
Υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή Η υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή αποτελεί αναγνωρισμένη τεχνική και καθιερωμένη πάνω από 25 χρόνια. Γίνεται με πολύ μικρές τομές στην κοιλιά με τρόπο που επιτυγχάνεται η αφαίρεση του σώματος της μήτρας και η διατήρηση του τράχηλου αυτής, όταν τα test Παπανικολάου είναι φυσιολογικά. Η γυναίκα συνήθως εισέρχεται στο νοσοκομείο το πρωί της ημέρας της επέμβασης και εξέρχεται το ίδιο βράδυ η το επόμενο πρωινό. Δε χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία και το χειρουργείο διαρκεί περίπου μια ώρα, καθώς ολόκληρη η επέμβαση πραγματοποιείται από τις μικρές τομές στο δέρμα και η αφαίρεση της μήτρας με ειδικό χειρουργικό εργαλείο που εισέρχεται μέσω μιας εκ των τομών (morcellator). Μετεγχειρητικά η ασθενής έχει λιγότερο πόνο από τα ανάλογα κοιλιακά ανοικτά χειρουργεία αλλά και από τα κολπικά. Μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι της το ίδιο απόγευμα και, αν επιθυμεί, να συνοδευτεί στην οικία της το ίδιο βράδυ. Το πρώτο μετεγχειρητικό βράδυ είναι συνήθως ομαλό και το ήπιο κοιλιακό άλγος ελέγχεται άριστα με κοινά παυσίπονα, τα οποία και χορηγούνται για λίγες ημέρες εφόσον η γυναίκα το επιθυμεί. Φέροντας μικρότερο ποσοστό επιπλοκών από τους άλλους τρόπους υστερεκτομής, η υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή δίδει άμεση λύση στα προβλήματα της γυναικάς που αφορούν τις βαριές περιόδους, τις ακατάσχετες αιμορραγίες, τα ινομυώματα, το αίσθημα βάρους και πίεσης στην ουροδόχο κύστη με συνοδό σύμπτωμα από το ουροποιητικό σύστημα όπως η ανάγκη για συχνή ούρηση. Μερικές φορές μετά την επέμβαση μπορεί να παρατηρηθεί , πολύ μικρού βαθμού σταγονοειδής ποσότητα αίματος στη σερβιέτα κάθε μήνα, που αντιστοιχεί στην περίοδο, λόγο της διατήρησης του τράχηλου της μήτρας κατά την επέμβαση. Θεωρητικά με την υφολική υστερεκτομή διατηρούνται τα νεύρα του τραχήλου της μήτρας και η γυναίκα δεν παρατηρεί συνήθως έκπτωση της σεξουαλικής της λειτουργίας. Διατηρούνται, επίσης, οι σύνδεσμοι που στηρίζουν τον τράχηλο και τον κόλπο, με συνέπεια μικρότερη πιθανότητα προπτώσεως του κολοβώματος στο μέλλον. Εικόνα 1,2. Πριν και μετά την υφολική υστερεκτομή
Το VBAC (Vaginal Birth After Caesarean) σημαίνει «κολπικός τοκετός έπειτα από καισαρική τομή». Είναι ο όρος που χρησιμοποιείται όταν μια γυναίκα επιχειρεί να γεννήσει φυσιολογικά, αφού έχει ήδη γεννήσει με καισαρική τομή στο παρελθόν. Η παραδοχή ότι «μία φορά καισαρική τομή, πάντα καισαρική τομή» έχει πλέον καταρριφθεί. Οι γυναίκες πλέον, μετά από καισαρική τομή μπορούν να γεννούν φυσιολογικά υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με τους γυναικολόγους, στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες η προηγηθείσα καισαρική τομή δεν αποτελεί απόλυτη ένδειξη για τοκετό με καισαρική και στην επόμενη εγκυμοσύνη. Η εναλλακτική λύση είναι VBAC. ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διενέργεια VBAC με στόχο την εξασφάλιση της βέλτιστης υγείας της μητέρας και του εμβρύου της είναι οι εξής: Από την έναρξη μέχρι τη λήξη της εγκυμοσύνης επιβάλλεται τακτικός έλεγχος του εμβρύου. Να έχει περάσει τουλάχιστον ένα έτος από προηγηθείσα Κ.Τ. (Καισαρική Τομή). Τακτικοί καρδιοτοκογραφικοί έλεγχοι του εμβρύου (NST) μετά την 32η εβδομάδα της κύησης. Αποφυγή πρόκλησης τοκετού με ωκυτοκίνη ή προσταγλανδίνες λόγω αύξησης κινδύνου ρήξης της μήτρας. Να υπάρχει γνώση της αιτιολογίας της προηγούμενης καισαρικής τομής ,έτσι ώστε αν ήταν δυσαναλογία θέσης ή ισχιακή προβολή μπορεί η γυναίκα να δοκιμάσει να γεννήσει φυσιολογικά και μάλιστα επιτυχώς. Τέλος η χρήση επισκληριδίου αναισθησίας βοηθά σημαντικά στη διαδικασία του τοκετού, έτσι ώστε η γυναίκα να είναι πιο χαλαρή καθ’όλη της διάρκεια της γέννας. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Τα πλεονεκτήματα ενός επιτυχημένου VBAC περιλαμβάνουν: Λιγότερο πόνο στην κοιλιά μετά τη γέννηση. Αποφυγή του 2ου χειρουργείου της καισαρικής. Μικρότερες πιθανότητες επιπλοκών λόγω χειρουργικού τραύματος, αιμορραγιών, θρομβώσεων κ.ο.κ. Συντομότερη ανάρρωση και μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μολονότι ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα ,δεν πρέπει να ξεχνάμε και ορισμένους κινδύνους που εγκυμονούν. Πιθανότητα για επείγουσα καισαρική τομή. Οι συνήθεις λόγοι για την επείγουσα καισαρική τομή είναι η επιβράδυνση της εξέλιξης του τοκετού ή αν υπάρχει ανησυχία για την κατάσταση του εμβρύου. Αποδυνάμωση της ουλής ή ρήξη της ουλής από την προηγηθείσα καισαρική τομή. Ο κίνδυνος το έμβρυο να υποστεί βλάβη στον εγκέφαλο ή να πεθάνει είναι πολύ μικρός (δύο σε 1.000 γυναίκες ή 0,2%), αλλά υπαρκτός. Αυτός ο κίνδυνος δεν θα είναι υψηλότερος σε σχέση με το αν η γυναίκα γεννήσει για πρώτη φορά, αλλά είναι υψηλότερος σε σχέση με το αν γεννήσει με μια εκλεκτική – προγραμματισμένη καισαρική τομή. Κάθε γυναίκα μπορεί και πρέπει να λαμβάνει με τη συμβολή και την υποστήριξη του Ιατρού Μαιευτήρα και της Μαίας της την καλύτερη δυνατή απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο θα φέρει στη ζωή το παιδί της ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη υγεία και των δύο. Επιμέλεια: Μαρία Θ. Ρεντζεπέρη, Μαία
Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τρώγοντας υγιεινά, βοηθάτε το μωρό σας να αναπτυχθεί σωστά και παράλληλα διατηρήστε υγιής και σε φόρμα. Δεν χρειάζεται να κάνετε κάποια ειδική δίαιτα. Αρκεί να τρώτε καθημερινά ποικιλία τροφών, ώστε να λαμβάνετε την απαραίτητη ποσότητα θρεπτικών ουσιών που χρειάζεστε, εσείς και το μωρό σας. Κάποιες συγκεκριμένες τροφές καλό θα είναι να αποφεύγονται. Σύντομα θα διαπιστώσετε ότι πεινάτε περισσότερο από το κανονικό, αλλά δεν χρειάζεται να «τρώτε για δύο» ακόμη κι αν περιμένετε δίδυμα ή τρίδυμα. Σημασία έχει η ποιότητα και όχι η ποσότητα της τροφής. Το μυστικό της σωστής διατροφής είναι να ρυθμίσετε την ποσότητα των τροφών που τρώτε και όχι να αφαιρέσετε απο το διαιτολόγιό σας όλα τα αγαπημένα σας φαγητά. Πολύ σημαντικό είναι να τρώτε ένα καλό πρωινό ώστε να αποφύγετε αργότερα, μέσα στη μέρα, τα σνακ και τα τρόφιμα που είναι υψηλά σε λιπαρά και ζάχαρη. Η ιδανική αύξηση βάρους στην εγκυμοσύνη είναι μεταξύ 9 με 12 κιλά. Η αύξηση του βάρους βέβαια, διαφέρει απο γυναίκα σε γυναίκα και εξαρτάται από το βάρος της πριν την εγκυμοσύνη. Το μεγαλύτερο μέρος του βάρους που παίρνετε, οφείλεται στο μωρό σας, στη κατακράτηση υγρών, στον πλακούντα και το αμνιακό υγρό και λιγότερο στα δικά σας κιλά. Η υπερβολική αύξηση βάρους όμως, μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, καθώς και να δημιουργήσει σακχαρώδη διαβήτη. Η εγκυμοσύνη είναι γενικά μια διαβητογόνος κατάσταση. Δηλαδή μπορεί να παρουσιαστεί σακχαρώδης διαβήτης κατά τη διάρκειά της σε μια απολύτως υγιή γυναίκα. Επίσης, είναι σημαντικό να μην κάνετε κάποια ειδική δίαιτα, αλλά να τρώνε υγιεινά. Μπορείτε να συνεχίσετε να κάνετε γυμναστική ή οποιαδήποτε ήπια αθλητική δραστηριότητα, προσέχοντας να μην καταπονείτε το σώμα σας. Ψωμί, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά και άλλα αμυλώδη τρόφιμα Οι υδατάνθρακες χορταίνουν και δίνουν ενέργεια χωρίς να περιέχουν πάρα πολλές θερμίδες. Επίσης οι τροφές που τους περιέχουν είναι σημαντικές πηγές βιταμινών και φυτικών ινών. Τέτοιες τροφές είναι: το ψωμί, οι πατάτες, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, το ρύζι, η βρώμη, το καλαμπόκι και οι γλυκοπατάτες. Αυτά τα τρόφιμα θα πρέπει να είναι το κύριο μέρος κάθε γεύματος. Προτιμήστε προιόντα ολικής αλέσεως. Κρέας, ψάρι, αυγά, φασόλια και άλλες μη-γαλακτοκομικές πηγές πρωτεϊνών Πρωτεΐνες περιέχουν: το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα αυγά, τα φασόλια, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί. Αυτά τα τρόφιμα είναι γενικότερα πηγές πολλών θρεπτικών συστατικών. Τρώτε μέτριες ποσότητες απο αυτά καθημερινά. Προτιμήστε άπαχο κρέας και αφαιρέστε την πέτσα από τα πουλερικά. Βεβαιωθείτε ότι τα αυγά, τα πουλερικά, το χοιρινό κρέας, και κυρίως το μοσχάρι είναι καλά μαγειρεμένα πρίν τα καταναλώσετε. Το τοξόπλασμα βρίσκεται στο μοσχάρι και αν δεν ψηθεί καλά υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης. Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει ροζ ή κόκκινο σημείο στο κρέας σας και οτι τα αυγά είναι στερεά («σφιχτά» και όχι «μελάτα»). Προσπαθήστε να τρώτε δύο μερίδες ψάρι την εβδομάδα, μία εκ των οποίων να είναι λιπαρό ψάρι (φρέσκος τόνος , σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες ή πέστροφα). Υπάρχουν κάποια ψάρια που θα πρέπει να αποφεύγετε - δείτε «Τρόφιμα προς αποφυγή». Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Τα γαλακτοκομικά πρϊόντα όπως γάλα, τυρί και γιαούρτι, είναι σημαντικά γιατί περιέχουν ασβέστιο και άλλες θρεπτικές ουσίες που το μωρό σας έχει ανάγκη. Καταναλώστε δύο ή τρεις μερίδες την ημέρα, και γενικά προτιμήστε προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, για παράδειγμα ημι-αποβουτυρωμένο ή αποβουτυρωμένο γάλα, γιαούρτι ή σκληρό τυρί με χαμηλά λιπαρά. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά τυριά που καλό είναι να αποφεύγονται. Δείτε «Τρόφιμα προς αποφυγή». Τρόφιμα και ποτά πλούσια σε λίπος / ζάχαρη Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τα εξής τρόφιμα: λίπη, έλαια, σως για σαλάτες, σάλτσες, κρέμες, σοκολάτες, πατατάκια, μπισκότα, γλυκά, παγωτά, κέικ, τούρτες και ανθρακούχα ποτά. Καλό είναι να καταναλώνετε μικρές ποσότητες από αυτά τα τρόφιμα γιατί η ζάχαρη περιέχει μόνο θερμίδες και καμία άλλη θρεπτική ουσία για εσάς και το μωρό σας. Συχνά προκαλεί και τερηδόνα (ιδίως αν καταναλώνεται μεταξύ των κυρίως γευμάτων). Ακόμη, η κατανάλωση περισσότερων γλυκών τροφών από ό,τι χρειαζόμαστε, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους. Επίσης, τα πολλά λίπη αυξάνουν τη χοληστερόλη του αίματος κάτι που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτύξη καρδιακής νόσου. Προσπαθήστε να μειώσετε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη και να προτιμάτε τρόφιμα πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά. • Οστρακοειδή. Τρώτε πάντα μαγειρεμένα και ποτέ ωμά οστρακοειδή, δεδομένου ότι μπορεί να περιέχουν βακτήρια και ιούς ικανά να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση. • Φιστίκια. Τα φιστίκια ή τα τρόφιμα που περιέχουν φιστίκια δεν απαγορεύονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εκτός αν έχετε αλλεργία σε αυτά ή αν ο γιατρός σας σας συστήσει να τα αποφύγετε. Παλαιότερα προτινόταν στις γυναίκες να αποφεύγουν τα φιστίκια αν υπήρχε οικογενειακό ιστορικό άσθματος, εκζέματος, αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργίας σε τρόφιμα ή άλλοι τύποι αλλεργίας. Πρόσφατη έρευνα όμως, δεν έδειξε σαφείς αποδείξεις οτι η κατανάλωση φιστικιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επηρεάζει τις πιθανότητες του μωρού σας να αναπτύξει αλλεργία στα φιστίκια. • Μη παστεριωμένο γάλα. Πίνετε μόνο παστεριωμένο γάλα. Εάν μόνο ωμό γάλα είναι διαθέσιμο, βράστε το πρώτα. Μην καταναλώνετε μη-παστεριωμένο αιγοπρόβειο γάλα καθώς και τα τρόφιμα που είναι κατασκευασμένα από αυτό (για παράδειγμα μαλακό κατσικίσιο τυρί), πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος λοίμωξης απο βρουκέλα (βακτήριο). ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ • Πλένετε κάλα τα φρούτα, τα λαχανικά και τις σαλάτες για να αφαιρέσετε το χώμα, το οποίο μπορεί να περιέχει τοξόπλασμα. Η μόλυνση απο τοξόπλασμα μπορεί να βλάψει το μωρό σας κατα το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. • Ζεστένετε καλά τα έτοιμα φαγητά για να είστε σίγουρη οτι τα μικρόβια εξουδετερώθηκαν. Ιδιαίτερα στα γεύματα που περιέχουν πουλερικά. • Εάν περίσσεψε φαγητό απο το γεύμα σας, διατηρήστε το στο ψυγείο σε τάπερ και καταναλώστετο το πολύ σε δύο μέρες. • Πλένετε όλες τις επιφάνειες κοπής, τα σκεύη και τα χέρια σας, μετά την προετοιμασία ωμού κρέατος. Έτσι θα αποφύγετε τη μόλυνση απο τοξόπλασμα. ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑ Η κατανάλωση ποικιλίας τροφών, θα να σας βοηθήσει να πάρετε όλες τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία που χρειάζεστε όταν είστε έγκυος. Τα σημαντικότερα είναι τα εξής: • Το φυλλικό οξύ. Το φυλλικό (ή φολικό) οξύ είναι πολύ σημαντικό για την εγκυμοσύνη καθώς μειώνει τον κίνδυνο ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα, όπως η δισχιδής ράχη. Επίσης βοηθάει στη αιμοποίηση για την καταπολέμηση της αναιμίας. Αν σκέφτεστε να μείνετε έγκυες, θα πρέπει να ξεκινήσετε τη λήψη του. Αν δεν λάβατε φολικό οξύ πρίν τη σύλληψη, θα πρέπει να αρχίσετε μόλις μάθετε ότι είστε είναι έγκυος. Θα πρέπει επίσης να τρώτε τροφές που περιέχουν φολικό οξύ, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, εμπλουτισμένα δημητριακά για πρωινό και ρύζι. Εάν έχετε γεννήσει στο παρελθόν παιδί με δισχιδή ράχη ή αν έχετε κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), διαβήτη ή λαμβάνετε αντιεπιληπτικά φάρμακα, ρωτήστε το γιατρό ή τη μαία σας για περισσότερες συμβουλές. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνετε μεγαλύτερη δόση φυλλικού οξέος. • Η Βιταμίνη D. Η Βιταμίνη D είναι απαραίτητη για να διατηρηθούν τα οστά σας υγιή και για να «εξοπληστεί» το μωρό σας με αρκετή βιταμίνη D για τους πρώτους μήνες της ζωής του. Η βιταμίνη D ρυθμίζει το ποσοστό του ασβεστίου και του φωσφόρου στο σώμα, ουσίες απαραίτητες για υγιή οστά και δόντια. Ανεπάρκεια βιταμίνης D στο παιδί, έχει ως αποτέλεσμα εύθραυστα οστά και ραχίτιδα. Λίγα τρόφιμα περιέχουν βιταμίνη D, όπως τα λιπαρά ψάρια (π.χ. οι σαρδέλες), οι εμπλουτισμένες μαργαρίνες, μερικά δημητριακά και η ταραμοσαλάτα. Η καλύτερη πηγή βιταμίνης D είναι το φως του ήλιου, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Η διάρκεια έκθεσης στον ήλιο μέχρι να φτιάξουμε αρκετή βιταμινή D, διαφέρει ανα άτομο και εξαρτάται απο τον τύπο του δέρματος, την ώρα της ημέρας και την εποχή του έτους. Παρόλα αυτά δεν χρειάζεται να κάνετε ηλιοθεραπεία: η ποσότητα του ήλιου που απαιτείται για να φτιάξετε αρκετή βιταμίνη D είναι λιγότερη από αυτή που χρειάζεται για να μαυρίσετε. • Σίδηρος. Εάν το ποσοστό σιδήρου στο αίμα σας είναι χαμηλό, ενδεχομένως να νιώθετε έντονη κούραση και να παρουσιάσετε αναιμία. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι το άπαχο κρέας, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα και οι ξηροί καρποί. Επίσης, πολλά δημητριακά είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο. Εάν το επίπεδο σιδήρου σας είναι χαμηλό, θα χρειαστεί να πάρετε συμπληρώματα σιδήρου. Αυτά είναι διαθέσιμα σε δισκία ή υγρή μορφή. • Η Βιταμίνη C. Η βιταμίνη C είναι πολύ σημαντική γιατί βοηθάει στην απορροφήση του σιδήρου. Τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, οι ντομάτες, το μπρόκολο, οι πιπεριές, το φραγκοστάφυλο, οι πατάτες και οι φυσικοί χυμοί φρούτων είναι πολύ καλές πηγές βιταμίνης C. Αν τα επίπεδα σιδήρου σας είναι χαμηλά, θα ήταν ωφέλημο να συνδιάσετε τον φυσικό χυμό πορτοκαλιού με ένα γεύμα πλούσιο σε σίδηρο. • Ασβέστιο. Το ασβέστιο είναι ζωτικής σημασίας για να αποκτήσει το μωρό σας υγιή οστά και δόντια. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα μικρά ψάρια που τρώγονται με τα κόκαλα, όπως οι σαρδέλες, είναι πλούσια σε ασβέστιο. Άλλες τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα δημητριακά, τα αποξηραμένα φρούτα (όπως σύκα και βερίκοκα), το ψωμί, τα αμύγδαλα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως το κάρδαμο, το μπρόκολο και το λάχανο). Το ασβέστιο το χρειάζεται ο οργανισμός σας και για την πρόληψη της μελλοντικής οστεοπόρωσης, μιά νόσος που είναι πολύ συχνή στις ηλικιωμένες πολύτοκες γυναίκες. ΧΟΡΤΟΦΑΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΕΣ Εάν είστε χορτοφάγος, η διατροφή σας θα πρέπει να είναι ισορροπημένη και με ποικιλία τροφών ώστε να προσλαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά που έχετε ανάγκη εσείς και το μωρό σας. Ωστόσο, ίσως είναι δύσκολο να πάρετε αρκετό σίδηρο και βιταμίνη Β12 απο τη χορτοφαγική διατροφή. Συζητήστε με το γιατρό σας για το πώς μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε σωστές ποσότητες από τις απαραίτητες ουσίες. Επίσης, εάν η διατροφή που κάνετε είναι περιορισμένη λόγω τροφικής δυσανεξίας (όπως κοιλιοκάκη) ή αλλεργίας ή για θρησκευτικούς λόγους, θα ηταν καλό να απευθυνθείτε σε διαιτολόγο που θα σας δώσει συμβουλές για το πώς να τρέφεστε σωστά και να μην σας λείψουν οι απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. ΑΛΚΟΟΛ Όταν πίνετε αλκοολούχα ποτά, το αλκοόλ περνάει στο μωρό σας μέσω του πλακούντα. Οι μεγάλες ποσότητες αλκοόλ μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτηξη του εμβρύου. Εξαιτίας αυτού του κινδύνου, οι έγκυες γυναίκες ή όσες προσπαθούν να μείνουν έγκυες, θα πρέπει να αποφεύγουν το αλκοόλ. Αν παρόλα αυτά επιλέξετε να καταναλώσετε αλκοόλ, δε θα πρέπει η ποσότητα να υπερβαίνει το ένα ποτηράκι την εβδομάδα. Η κατανάλωση αλκοόλ τους πρώτους τρεις μήνες της εγκυμοσύνης, καλό θα ηταν να αποφεύγεται τελείως λόγω αυξημένου κίνδυνου αποβολής. Επίσης, το συκώτι του εμβρύου είναι ένα από τα όργανα που αναπτύσσονται τελευταία και φτάνει στην πλήρη ανάπτυξή του στο δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης. Γι’αυτόν το λόγο το έμβρυο δεν μπορεί να μεταβολήσει το αλκοόλ και αυτό το καθιστά επικύνδυνο καθ’όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και όχι μόνο τους πρώτους μήνες. Εάν καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να προκύψουν σοβαρά προβλήματα στο έμβρυο, όπως: • περιορισμένη ανάπτυξη και ανωμαλίες του προσώπου • προβλήματα συμπεριφοράς και μαθησιακές δυσκολίες στη μετέπειτα ζωή του Επιμέλεια: Γαλήνη Σκαρλάτου, Μαία
Η πρόπτωση της μήτρας αποτελεί σχετικά συχνή κατάσταση κυρίως σε πολύτοκες γυναίκες που έχουν γεννήσει φυσιολογικά , και οφείλεται στην χαλάρωση των συνδέσμων και των μυών της πυέλου. Ο τράχηλος της μήτρας εμφανίζεται μέσα στον κόλπο χαμηλότερα από τη φυσιολογική του θέση και μερικές φορές μέχρι και έξω από τον κόλπο. Η μήτρα που προπίπτει συν-παρασύρει και τον κόλπο και έτσι συνήθως αρχικά μπορεί να έχουμε χαλάρωση των κολπικών τοιχωμάτων. Αυτό οδηγεί όταν έχουμε χαλάρωση του προσθίου κολπικού τοιχώματος στην δημιουργία κυστεοκήλης και αντίστοιχα στην χαλάρωση του οπισθίου τοιχώματος στην δημιουργία ορθοκήλης. Είναι μία καθόλου ευχάριστη κατάσταση και επηρεάζει την ψυχολογία και την ποιότητα ζωής, άσκησης κλπ. Συνοδά συμπτώματα αποτελούν το αίσθημα βάρους στην πύελο, το άλγος κατά την ορθοστασία στην μέση χαμηλά, εμφάνιση μικρής ποσότητας αίματος από τον κόλπο λόγο ερεθισμού, και συμπτώματα από το ουροποιητικό. Αυτά μπορεί να είναι η δυσκολία στην ούρηση από πίεση της μήτρας που προπίπτει, η ακράτεια, η συχνή ούρηση, οι συχνές ουρολοιμώξεις, και το αίσθημα πληρότητας της κύστης. Η θεραπευτική προσέγγιση της πρόπτωσης μήτρας διαφέρει λίγο στις γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη μήτρα και συνεπώς την ικανότητα τεκνοποίησης, σε σχέση με εκείνες που έχουν ολοκληρώσει την οικογένεια τους ή που δεν επιθυμούν διατήρηση της μήτρας. Η πιο αποτελεσματική διόρθωση της πρόπτωσης μήτρας με την ταυτόχρονη διατήρηση της αφορά στην χρήση ειδικού πλέγματος ανάρτησης. Το συνθετικό αυτό πλέγμα είναι ειδικά σχεδιασμένο για την αποφυγή λοιμώξεων και είναι αδρανές για να το «αποδέχεται» ο οργανισμός. Τοποθετείται μεταξύ της μήτρας και του ιερού οστού της πυέλου, αποκαθιστώντας χωρίς τάση, και κρατάει την μήτρα ξανά στην ανατομική και φυσιολογική θέση της θέση όπως πριν την πρόπτωση αυτής. Αυτό ονομάζεται ιεροκολποπηξία. Εικόνα 1. Η τεχνικη αυτή στις μέρες μας πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά και φέρει όλα τα πλεονεκτήματα της μεθόδου, όπως η γρηγορότερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες μόλις από τη 2η η 3η μετεγχειρητική μέρα, σε αντίθεση με την κλασσική ανοιχτή τεχνική που συνοδευόταν με μερικές εβδομάδες ανάρρωσης. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και η χρήση απλών παυσίπονων επαρκεί, ενώ η ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την επομένη ημέρα της επέμβασης. Όταν η γυναίκα έχει τελειώσει με την επιθυμία τεκνοποίησης και δεν έχει την επιθυμία να διατηρήσει τη μήτρα της, η ανωτέρω τεχνική ανάρτησης με πλέγμα καλύτερα να γίνεται σε συνδυασμό με αφαίρεση της μήτρας. Στην περίπτωση αυτή είναι σκόπιμο να γίνεται υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή με διατήρηση του τράχηλου της μήτρας. Το πλέγμα στηρίζεται πάλι στο σύνδεσμο που καλύπτει το ιερό οστό της πυέλου και στον τράχηλο της μήτρας με τοποθέτηση ραμμάτων, ενώ εάν υπάρχει συνοδός χαλάρωση του οπίσθιου (ορθοκήλη) η και του προσθίου τοιχώματος του κόλπου (κυστεοκήλη) μπορεί να τις διορθώσει. Οι λαπαροσκοπικές αυτές τεχνικές έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα, και πλεονεκτούν έναντι των αναλόγων κολπικών χειρουργείων έχοντας μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας και μικρές πιθανότητες επανεγχείρησης. Συγκριτικά, επίσης με τις κλασσικές ανοιχτές τεχνικές, η λαπαροσκοπική ανάρτηση του κολπικού κολοβώματος ή της μήτρας φέρει ανάλογα επιτυχημένα αποτελέσματα με γρηγορότερη ανάρρωση, λιγότερο πόνο και αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα λόγω των μικρών τομών στο δέρμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά σε γυναίκες σεξουαλικά ενεργές οι παλαιότερες τεχνικές της κολποραφίας έχουν αμφίβολα αποτελέσματα και οι γυναίκες αδυνατούν να έρθουν σε επαφή λόγω πόνου καθώς και συχνά μετά το χειρουργείο η «χαλάρωση» επανέρχεται με μέσο όρο τα δύο χρόνια μετεγχειρητικά. Οι παραπάνω επεμβάσεις ανάρτησης γίνονται τόσο λαπαροσκοπικά όσο και ρομποτικά με επιτυχία. Η ίδια ακριβώς τεχνική ανάρτησης με πλέγμα πραγματοποιείται και σε περίπτωσεις κολπικής πρόπτωσης, δηλαδή σε γυναίκες που είχαν υποβληθεί παλαιότερα σε κλασσική υστερεκτομή και έρχονται μετά από χρόνια από την αφαίρεση της μήτρας στον γυναικολόγο με πρόπτωση κόλπου. Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά και όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αισθάνονται σας «έφηβες ξανά».
Λαπαροσκοπική υστερεκτομή Με τον όρο υστερεκτομή αναφερόμαστε στη χειρουργική αφαίρεση της μήτρας. Μέχρι πριν από περίπου δυο δεκαετίες, μοναδική προσέγγιση αποτελούσε η κλασική «ανοικτή» μέθοδος μέσω λαπαροτομίας, δηλαδή, μέσω της διάνοιξης των κοιλιακών τοιχωμάτων. Το 1989, ο Harry Reich πραγματοποίησε στο Σικάγο την πρώτη λαπαροσκοπική υστερεκτομή. Έκτοτε, με τη συνεχή και αλματώδη τεχνολογική πρόοδο αλλά και την ολοένα και μεγαλύτερη εξοικείωση και εξειδίκευση των χειρουργών, η τεχνική και οι χειρουργικοί χρόνοι βελτιώθηκαν ακόμη περισσότερο. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να θεωρείται σήμερα η λαπαροσκοπική υστερεκτομή μια ιδιαίτερα ασφαλής εναλλακτική χειρουργική προσέγγιση. Από το 2001 η υστερεκτομή εκτελείται ρομποτικά. Μπορούμε να διακρίνουμε τα ακόλουθα είδη αυτής της χειρουργικής επέμβασης: Ολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων Ολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή άνευ των εξαρτημάτων Υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων Υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή άνευ των εξαρτημάτων Ο όρος «ολική» αναφέρεται στην αφαίρεση όλης της μήτρας μετά του τραχήλου αυτής. Ο όρος «υφολική» αναφέρεται στη μερική αφαίρεση μόνον του σώματος της μήτρας χωρίς τον τράχηλο αυτής. Ο όρος «μετά των εξαρτημάτων» αναφέρεται στην αφαίρεση των ωοθηκών και των σαλπίγγων. Ο όρος «άνευ των εξαρτημάτων» αναφέρεται στη διατήρηση των ωοθηκών και των σαλπίγγων. Υπάρχει ακόμη ένα είδος, η λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενη κολπική υστερεκτομή. Στην περίπτωση αυτή, η λαπαροσκοπική προσέγγιση αφορά μόνον α) τη διατομή των στρογγύλων συνδέσμων της μήτρας και β) των κρεμαστήρων συνδέσμων των ωοθηκών ή των μητροωοθηκικών συνδέσμων. Η απολίνωση και η διατομή των μητριαίων αγγείων καθώς και όλοι οι μετέπειτα εγχειρητικοί χρόνοι πραγματοποιούνται κολπικά. Ενδείξεις για λαπαροσκοπική υστερεκτομή αποτελούν οι καλοήθεις παθήσεις της μήτρας, όπως ινομυώματα , λειτουργικές αιμορραγίες, αδενομύωση, εξαρτηματικοί όγκοι, ενδομητρίωση, καταστάσεις που αποτελούν ενδείξεις για υστερεκτομή από την κοιλιακή οδό. Η λαπαροσκοπική υστερεκτομή συνιστάται επίσης για καρκίνο ενδομητρίου, ωοθηκών και τραχήλου σταδίου Ι3. Προεγχειρητικός Ο συνήθης προεγχειρητικός έλεγχος περιλαμβάνει: το ιστορικό, τη φυσική εξέταση, τον αιματολογικό έλεγχο, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, την ακτινογραφία θώρακος, το pap test και την αναισθησιολογική εξέταση. Ο έλεγχος για παθήσεις των γεννητικών οργάνων γίνεται με υπερηχογράφημα, CT ή MRI. Σε περίπτωση αιμορραγιών απαραίτητος είναι ο έλεγχος του ενδομητρίου με βιοψία που γίνεται είτε με απόξεση είτε με υστεροσκόπηση. Για την εκτέλεση της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής χρησιμοποιούνται όλα τα συμβατικά εργαλεία της λαπαροσκόπησης (λαβίδες, διπολική διαθερμία κλπ). Η εκτέλεση της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής γίνεται υπό γενική αναισθησία. Χειρουργικοί χρόνοι Με την είσοδο του λαπαροσκοπίου γίνεται επισκόπηση της περιτοναϊκής κοιλότητας και επισήμανση της πορείας των ουρητήρων (οπτικά stents, ινδικοκαρμίνη). Οι χρόνοι της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής είναι ακριβώς οι ίδιοι με τους χρόνους της κοιλιακής υστερεκτομής και είναι οι εξής: 1. Απολίνωση και διατομή των στρογγύλων συνδέσμων της μήτρας και διάνοιξη του προσθίου πετάλου των πλατέων συνδέσμων. 2. Απολίνωση και διατομή των κρεμαστήρων συνδέσμων, εάν είναι προς αφαίρεση και τα εξαρτήματα, ή απολίνωση και διατομή των ιδίων συνδέσμων της μήτρας, της σάλπιγγας και των εξαρτηματικών αγγείων, εάν πρόκειται να διατηρηθούν. 3. Διάνοιξη της κυστεομητρικής πτυχής και απώθηση της κύστης. 4. Διάνοιξη του οπισθίου πετάλου του πλατέως συνδέσμου, μέχρι την έκφυση των ιερομητρικών συνδέσμων. 5. Απολίνωση και διατομή των μητριαίων αγγείων με τη χρήση διπολικής διαθερμίας. 6. Απολίνωση και διατομή των πλαγίων συνδέσμων και των κολποτραχηλικών κλάδων των μητριαίων αγγείων. Η αντίθετη έλξη της μήτρας και η απολίνωση των συνδέσμων, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στη μήτρα, προφυλάσσει από την τρώση του ουρητήρα. 7. Κυκλική διάνοιξη του κόλπου, με τομή πάνω στον χειριστή μήτρας (manipulator) που έχουμε τοποθετήσει. 8. Αφαίρεση της μήτρας διά του κόλπου. 9. Σύγκλειση του κολπικού κολοβώματος με συνεχές ράμμα ή με μεμονωμένα ράμματα. Όταν εκτελείται υφολική υστερεκτομή, ο τράχηλος μένει και η μήτρα διατέμνεται στον ισθμό μετά την απολίνωση των μητριαίων αγγείων και/ή όχι τη διατομή τους. Ο τράχηλος διατέμνεται με Lap Loop μονοπολικής διαθερμίας ή με νυστέρι τύπου Chardoney’s. Σε όλους τους τύπους υφολικής υστερεκτομής το σώμα της μήτρας αφαιρείται με τη βοήθεια του morcellator διαμέτρου 10 ή 20 mm. Εναλλακτικά μπορεί η μήτρα να αφαιρεθεί με κολποτομή στο Δουγλάσσειο. Εικόνα 1. Διατομή του στρογγύλου συνδέσμου Εικόνα 2. Διατομή κρεμαστήρα μετά την δημιουργία «παραθύρου» του πλατύ συνδέσμου. Εικόνα3,4. Παρασκευή κύστεως, διατομή μητριαίων Εικόνα 5. Διάνοιξη κόλπου κατά την ολική υστερεκτομία. Το ποσοστό των σοβαρών επιπλοκών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη χειρουργική πείρα του λαπαροσκόπου, όπως δείχνει μεγάλη πολυκεντρική φινλανδική έρευνα. Σύμφωνα με αυτήν, το ποσοστό των επιπλοκών έπεσε από το 4,9% το 1993 στο 1,4% το 1998, λόγω της αυξανόμενης πείρας. Οι μισές από αυτές τις επιπλοκές αφορούσαν σε τραυματισμούς των ουρητήρων που συνέβησαν στο 1% των επεμβάσεων. Όμως και αυτή η σοβαρή επιπλοκή μειώθηκε από το 1,9% το 1993 στο 0,7% το 1998. Εγχειρητικός χρόνος – Ασφάλεια Σε ότι αφορά τη διάρκεια του χειρουργείου, η λαπαροσκοπική υστερεκτομή πραγματοποιείται στον ίδιο η και σε μικρότερο χρόνο σε σχέση με την κλασσική χειρουργική τεχνική μέσω λαπαροτομίας. Στον τομέα της ασφάλειας θα πρέπει να τονίσουμε ότι: -H λαπαροσκοπική προσέγγιση είναι πιο φιλική προς τους ιστούς (λεπτότεροι χειρισμοί, έλλειψη επαφής με τα γάντια) -Θεωρείται λιγότερο τραυματική μέθοδος γιατί υπάρχει μεγάλη ακρίβεια στους χειρισμούς μας λόγω μεγέθυνσης της εικόνας μας -Η σύγχρονη αναισθησιολογία εγγυάται μεγάλη ασφάλεια -Οι απώλειες αίματος είναι ελάχιστες -Ο κίνδυνος εμβολών είναι ελαττωμένος λόγω κινητοποίησης Εικόνα 6. Τελική εικόνα μετά από λαπαροσκοπική ολική υστερεκτομία Ηλικία και λαπαροσκοπική χειρουργική Μια ηλικιωμένη ασθενής μπορεί να χειρουργηθεί λαπαροσκοπικά αν ο προεγχειρητικός έλεγχος του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος της μας το επιτρέπει. Μάλιστα τα πλεονεκτήματα σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική είναι περισσότερα ιδιαίτερα σε ότι αφορά την μετεγχειρητική πορεία της ασθενούς. Συνολικά τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής για την ασθενή: -Λιγότερες μετεγχειρητικές συμφύσεις -Μικρότερης έντασης και βραχύτερης διάρκειας μετεγχειρητικό άλγος -Γρηγορότερη αποκατάσταση σε ότι αφορά τη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος -Ταχύτερη κινητοποίηση των ασθενών -Βραχύτερος χρόνος νοσηλείας – ταχεία ανάληψη καθημερινών δραστηριοτήτων -Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα -Ψηφιακή καταγραφή του χειρουργείου -Η λαπαροσκοπική υστερεκτομή αποτελεί μια ασφαλή εναλλακτική χειρουργική τεχνική όποτε κρίνεται απαραίτητη η εξαίρεση της μήτρας με η χωρίς τα εξαρτήματα αυτής (ωοθήκες – σάλπιγγες ). Επιπλοκές Οι επιπλοκές της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής είναι οι ίδιες όπως και κάθε άλλης υστερεκτομής. Οι συνήθεις αφορούν σε αναισθησιολογικά ατυχήματα, μετεγχειρητικές πνευμονικές εμβολές, διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές αιμορραγίες, τρώση ουρητήρων, ουροδόχου κύστεως και εντέρου και σε φλεγμονές. Το ποσοστό των επιπλοκών της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής είναι στατιστικά το ίδιο με εκείνο των επιπλοκών της κολπικής υστερεκτομής. Συγκρινόμενα όμως με το ποσοστό επιπλοκών της κοιλιακής υστερεκτομής φαίνεται να είναι πολύ μικρότερο (10% έναντι 30%). Υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή Η υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή αποτελεί αναγνωρισμένη τεχνική και καθιερωμένη πάνω από 25 χρόνια. Γίνεται με πολύ μικρές τομές στην κοιλιά με τρόπο που επιτυγχάνεται η αφαίρεση του σώματος της μήτρας και η διατήρηση του τράχηλου αυτής, όταν τα test Παπανικολάου είναι φυσιολογικά. Η γυναίκα συνήθως εισέρχεται στο νοσοκομείο το πρωί της ημέρας της επέμβασης και εξέρχεται το ίδιο βράδυ η το επόμενο πρωινό. Δε χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία και το χειρουργείο διαρκεί περίπου μέχρι και μια ώρα, καθώς ολόκληρη η επέμβαση πραγματοποιείται από τις μικρές τομές στο δέρμα και η αφαίρεση της μήτρας με ειδικό χειρουργικό εργαλείο που εισέρχεται μέσω μιας εκ των τομών (morcellator). Μετεγχειρητικά η ασθενής έχει λιγότερο πόνο από τα ανάλογα κοιλιακά ανοικτά χειρουργεία αλλά και από τα κολπικά. Μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι της το ίδιο απόγευμα και, αν επιθυμεί, να συνοδευτεί στο σπίτι της το ίδιο βράδυ. Το πρώτο μετεγχειρητικό βράδυ είναι συνήθως ομαλό και το ήπιο κοιλιακό άλγος ελέγχεται άριστα με κοινά παυσίπονα, τα οποία και χορηγούνται για λίγες ημέρες εφόσον η γυναίκα το επιθυμεί. Φέροντας μικρότερο ποσοστό επιπλοκών από τους άλλους τρόπους υστερεκτομής, η υφολική λαπαροσκοπική υστερεκτομή δίδει άμεση λύση στα προβλήματα της γυναικάς που αφορούν τις βαριές περιόδους, τις ακατάσχετες αιμορραγίες, τα ινομυωμάτα, το αίσθημα βάρους και πίεσης στην ουροδόχο κύστη με συνοδό σύμπτωμα από το ουροποιητικό σύστημα όπως η ανάγκη για συχνή ούρηση. Μερικές φορές μετά την επέμβαση μπορεί να παρατηρηθεί , πολύ μικρού βαθμού σταγονοειδής ποσότητα αίματος στη σερβιέτα κάθε μήνα, που αντιστοιχεί στην περίοδο, λόγο της διατήρησης του τράχηλου της μήτρας κατά την επέμβαση. Θεωρητικά με την υφολική υστερεκτομή διατηρούνται τα νεύρα του τραχήλου της μήτρας και η γυναίκα δεν παρατηρεί συνήθως έκπτωση της σεξουαλικής της λειτουργίας. Διατηρούνται, επίσης, οι σύνδεσμοι που στηρίζουν τον τράχηλο και τον κόλπο, με συνέπεια μικρότερη πιθανότητα προπτώσεως του κολοβώματος στο μέλλον αν και κλινικά αυτό δεν έχει αποδειχθεί. Πριν και μετά την υφολική υστερεκτομή
